Çağrı ve ben üniversiteden yakın arkadaşlarız. Mezuniyetten sonra Ankara ve İstanbul’da çeşitli kurumlarda uzun yıllar iş tecrübelerimiz oldu. Bağımızı hiç koparmadık. Çağrı benden önce “beyaz yaka” hayatına veda ederek istifa etti. 2012 yılında beni de ikna etti ve istifa ettim.

Beraber yaklaşık 6 ay boyunca Güneydoğu Asya seyahatimiz oldu. Sırt çantamızı alıp Tayland, Kamboçya, Laos, Myanmar ve Malezya’yı şehir köy demeden karış karış gezdik. Çok farklı bir coğrafya, kültür, iklim ve insanlarla tanıştık. Hayatımız boyunca bize yön verecek tecrübeler ve anılar biriktirdik. Döndükten sonra Çağrı’yı her sene ziyaret ettiğim Ağın’a, köyüme davet ettim. Doğa, iklim, her şey istediğimiz gibiydi ve o an karar verdik. Aklımızda toprağa yatırım yapmak, toprakla uğraşmak hep vardı. Arazi arayışımız başladı, güzel bir fırsat yakaladık ve 2 sene sonra yaklaşık 850 dönüm arazi aldık. Sonunda hayalimizi gerçekleştirmiş olduk.

Neden badem derseniz, halen kurulu olan ve başarılı bahçelerin varlığı, kolay muhafaza edilen ve değerli bir ürün olması, yurtiçi ve yurtdışı talebin yüksek olması, bakım ihtiyacının, toprak ve su gereksiniminin düşük olması, devlet desteklerinin bulunması bizi badem bahçesi kurmaya teşvik eden faktörler oldu. Ankara’da ikamet edip çalıştığımız için mesai olarak daha az vaktimizi alacak olması bir başka avantajdı.

İlk olarak tüm fikirlerimizi projeler dahilinde yürütmeye çalıştık. Orman Bakanlığı, Tarım Bakanlığı ve Tarımsal ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumuna Ağaçlandırma ve Badem Bahçesi Tesisi projemizi hazırlayarak sunduk. Böylece uygun hibe ve teşviklerden faydalanma şansımız oldu. İkinci olarak Ağın’da organik tarımı uygulayan ilk ve tek üretici biziz. İyi tarım uygulamaları mevcut ancak organik tarım uygulamasını biz hayata geçiriyoruz. Diğer üreticiler genellikle sulu bahçe tesis ettiler. Kimyasal gübre ve hastalıklar için çok çeşitli ve kısmen zehirli ilaçlar kullanıyorlar. Biz önümüzdeki yıllarda oluşabilecek kuraklıklara ve dünyanın içinde bulunacağı su kıtlığına karşı susuz bir badem bahçesi kurduk. Tabii bunda sulama sistemi yatırım maliyeti yüksekliğinin de etkisi oldu. Geleneksel çiftçilerden farklı olarak badem konusunda dünya literatürünü sürekli takip ediyoruz, sektör lideri Amerika-Kaliforniya badem üreticileri ve üniversiteler ile bilgi alışverişi yapıyoruz. Uygulama kısmına gelirsek, bahçemizde kimyasal toprak gübrelemesi yapmıyoruz. Yapraktan organomineral gübreler veriyoruz ve zehirli ilaç kullanmıyoruz. Toprak işlemesini minimum seviyede tutmaya, hatta zamanla tamamen bırakmaya çalışıyoruz. Tüm bu uygulamalar sayesinde toprak kirliliğini minimize ediyor, toprak yüzeyi ve bahçe içinde oluşan doğal ekosistemi muhafaza etmeye çalışıyoruz. Zararlı böceklerle uğurböcekleri, polenleşme ile arılar, organik gübre ile solucanlar ve yüzey bitkileri ilgileniyor. Hasat aldıktan sonra üründen kalan kabuk, dal gibi artıkları hayvan gübresi ile beraber kompost haline getirip toprak gübresi olarak kullanıyoruz. Ve bunları olabildiğince iş gücünü azaltarak daha mekanize şekilde (traktör, makina, ekipman vs.) yapmaya çalışıyoruz. Geri dönüştürülebilir kaynaklarla (güneş enerjisi) sulama sistemi kurmak planlarımız içerisinde. Özellikle badem bahçesi kuran genç arkadaşlar yavaş yavaş geleneksel tarımın kısır döngüsünden kurtulup bizim yaptığımız uygulamaları örnek almaya başladılar. Zaten diğer genç yatırımcı arkadaşlarla sürekli istişare halindeyiz.

Ağın’da ilk bademlik tesisleri yaklaşık 10 sene önce kuruldu. Değerli ağabeylerimiz 2 büyük tesis kurdular ve Ağın için bir kırılma noktası yarattılar. Biz onlardan yaklaşık 6 sene sonra yatırım yapan ve bademlik kuran ilk gençler olduk. ODTÜ mezunu olmanın yanı sıra, bizim gibi gençlerin elini taşın altına koyup böyle bir yatırım yapabilmesi birçok genç arkadaşımız, dostumuz için ilham kaynağı oldu. Bizden cesaret alarak araziler aldılar, badem, ceviz, lavanta, zeytin gibi bahçeler tesis ettiler.

Bahsettiğim gibi Ağın bize değerli bir mikro klima sunuyor. Bu da bize geniş bir ürün çeşitliliği sunuyor. Uzun dönemde arazimizde yer alan boş kısımlara etap etap ve farklı türlerle dikim yapmayı planlıyoruz. Öncelikli hedefimiz Keban barajı çevresine özel dut ve yine Ağın’a özel erik. Daha sonra arazimiz içerisinde 15-20 odalı bir butik pansiyon inşa etmeyi düşünüyoruz. Bu pansiyonda dünyadan ve Türkiye’den, bahçemizdeki rutin ve çeşitli işlerde bize yardım edebilecek misafirlerimizi ağırlamayı düşünüyoruz. Onlara bademliğimizin ve olası diğer tarımsal faaliyetlerimizin rutin bakım ve hasat işleri ile ilgili kısa brifingler verip bahçede bizle beraber uygulamalarını rica edeceğiz. Bunun karşılığında onlara eşsiz, tertemiz ve sessiz bir ortamda kalacakları yer ve yemekler sunacağız. Tüm bunları yaparken olabildiğince geri dönüştürülebilir enerji kaynakları kullanmayı ve atık yönetimimizi en sürdürülebilir şekilde planlamayı hedefliyoruz. Bunu pansiyon tasarımımıza da yansıtacağız. Ağın güneş enerjisi potansiyeli açısından Türkiye’nin en verimli noktalarından biri. Tüm enerji ihtiyacımızı güneş ile çözmeyi düşünüyoruz. Daha sonraki hedeflerimiz içerisinde ise Ağın’a hizmet verecek küçük bir güneş enerjisi santrali hayalimiz var.

Dünyada günbegün tarımsal araziler ve su rezervleri, tüketim ile ters orantılı olarak azalmakta. Nüfusumuz artıyor, iklimler değişiyor, kaynaklar azalıyor, toprak kalitesi düşüyor. Tüm bunların sonucu olarak tarım, geleneksel belleğin aksine artık bir bilim dalı olma yolunda ilerliyor, ilerlemek zorunda. Her gün yeni inovasyonlar ve yeni uygulamalar görüp okuyoruz. İnsan gücü ve aklı yerini teknoloji ve yapay zekaya bırakıyor. Artık dünyadaki tüm çiftçiler birim alanda ve zamanda, minimum maliyet ve kaynak ile maksimum verimlilik elde etmek zorundalar. Yenilikçi ve robotik tarımla beraber yakın gelecekte tarımsal arazilerimizi, faaliyetlerimizi ve ekipmanı dizüstü bilgisayarımızda bir yazılım veya akıllı telefonumuzda bir aplikasyon üzerinden yöneteceğiz. Tüm bunlar beklediğimizden daha yakın gelecekte olacak gibi görünüyor. İşte bu noktada tarımsal üretimin genç, dinamik, bilinçli ve dünyayı takip eden çiftçilere ihtiyacı var. Genç, donanımlı ve tarımla ilgili bir hayal kuran tüm çiftçi adaylarının ihtiyacı olan tek şey ise cesaret. Zorlukları tabii ki olacak ama doğaya, hayata ve insana katma değer katabilmek paha biçilemez bir duygu.

Ağın artık genç nüfusun dikkatini çeken bir ilçe. Özellikle ailesi Ağın’da yaşamış, Ağın’ı bilen gençler yeni yatırımlar yapmaya başladılar. Yerel ürünler üretilip coğrafi etiketleniyor, kooperatifler kuruluyor, meyve bahçeleri tesis ediliyor, doğa dostu butik oteller inşa ediliyor. Genç belediye başkanımız ve kaymakamımızla tüm projelerimizi oturup konuşabiliyor, yardım alıyor ve her konuda fikir teatisi yapabiliyoruz. Yavaş yavaş genç bir ekosistem ve network oluşuyor Ağın’da. Ve bu gelecek için tüm sakinlerine büyük umut veriyor.