Kahramanmaraş merkezli, 6 Şubat 2023 tarihinde gerçekleşen ve birçok ilimizi etkileyen depremlerin fiziki olduğu kadar psikososyal açıdan da etkileri olduğu şüphesiz. Milyonlarca insan için ne yazık ki hiçbir şey artık eskisi gibi olmayacak. ODTÜMİST Burs Çalışma Grubu olarak burs ve bursiyerlere yönelik faaliyetlerimiz oldukça yoğundu. Bu noktada ilk günden itibaren deprem bölgesindeki öğrencilerle iletişime geçtiğimizi, acil ihtiyaç desteklerini yine ilk günlerde ulaştırdığımızı ve Mart ayı başından itibaren de bursları başlatarak yaraları sarma konusunda süratle hareket ettiğimizi söyleyebiliriz. Bunun yanı sıra bölgenin yeniden imarına, canlanmasına katkı sunmaya, ayrıca afetten etkilenen bireylerin normal yaşantılarına geçiş sürecinin hızlandırılması ve bu durumla başa çıkma ve iyi oluşlarının desteklenmesine yönelik çalışmalar da yaptık. Bu dönemdeki tüm çalışmalarımızın ayrıntılarını aşağıda bulabilirsiniz:

ODTÜ'lü Hocam Yanındayız
Depremlerin hemen ardından ODTÜ Mezun Dernekleri harekete geçerek bir duyuru yayınladı. Bu duyuruyu Eymir Kültür Vakfı ve ODTÜ Mezunları Konseyi’nden Adana ODTÜ Mezunları Derneği, Antalya ODTÜ Mezunları Derneği, Birleşik Krallık ODTÜ Mezunları Derneği, Bodrum ODTÜ Mezunları Derneği, İstanbul ODTÜ Mezunları Derneği, Kayseri ODTÜ Mezunları Derneği, Kocaeli ODTÜ Mezunları Derneği, Mersin ODTÜ Mezunları Derneği, ODTÜ Alumni in Canada, ODTÜ Bursa Mezunları Derneği, ODTÜ Denizli Mezunları Derneği, ODTÜ Ege Mezunları Derneği, ODTÜ Eskişehir ve Çevresi Mezunları Derneği, ODTÜ Mezunları Gaziantep Derneği ve Samsun ODTÜ Mezunları Derneği imzaladı.

Bölgede bulunan ODTÜ öğrencilerinin önemli bir bölümü ile depremin hemen ardından iletişime geçtik. Bunlardan acil ihtiyaç desteği olduğunu saptadığımız 208 öğrenciye yine bu ilk günlerde 208.000 TL destek sağladık. Mart ayından itibaren de depremden etkilenen 400 ODTÜ öğrencisini bursiyerlerimiz arasına kattık ve onlara mezuniyetlerine kadar da destek vermeye devam edeceğiz. Bu acı günlerde en büyük tesellimiz ODTÜ bileşenlerinin inanılmaz bir dayanışma örneği sergilemesi oldu. Öğrencilerin bu yıl sonuna kadar olan burs tutarları çok kısa bir sürede toplandı. Ayrıca, Merck, Ravigo, Sun Tekstil, Bridge to Turkiye Fund ve pek çok kuruluştan depremden etkilenen öğrencilere burs konusunda destek sağlandı. Şüphesiz daha çok desteğe ihtiyacımız var ve zaman içerisinde bu ihtiyacın daha da büyüyeceğini söylemek yanlış olmaz. Ancak, ilk günlerdeki dayanışma ruhu bizlere ve depremden etkilenen bursiyerlerimize ilerideki günler için ışık oldu.

Depremden Etkilenen Bursiyerlere Bilgisayar Desteği
Mart ayından itibaren depremden etkilenen 400 ODTÜ öğrencisini bursiyerlerimiz arasına kattık. Bu çalışmalar sırasında öğrencilerin bir bölümünün bilgisayarlarının hasarlı evlerde kaldığı ya da bazılarının hiç bilgisayarının olmadığını saptadık. Bridge to Turkiye Fund ile temasa geçerek bu fonlarla temin edilen 95 adet bilgisayarı öğrencilere ulaştırdık. Ayrıca, Yıldırım Şirketler Grubundan değiştirmekte oldukları kullanılabilir durumdaki 16 adet bilgisayar bakımlarının yapılması sonrasında teslim alınarak ihtiyacı olan öğrencilere ulaştırıldı.

Depremden Etkilenen Bursiyerlere Psikolojik Destek
Depremlerin fiziki olduğu kadar psikososyal açıdan da etkileri oldu. Bu çerçevede ilk olarak depreme maruz kalan ve depreme maruz kalan kişilerle iletişim içerisinde olan öğrenci ve mezunlarımızı afetin psikolojik etkileri konusunda bilgilendirmek ve sorularını yanıtlamak amacıyla bir söyleşi düzenlendi. ODTÜ Psikoloji Bölümü 1992 yılı mezunlarımızdan olan Uzman Psikolog Sibel Cesur Akyunak ile çevrimiçi söyleşi 23 Şubat akşamında gerçekleştirildi. Öğrenciler arasında ya da mezunlarımızla öğrenciler arasında depremden etkilenen öğrencilere desteği en iyi şekilde sunabilmek için bir diğer söyleşimiz Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Programı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özgür Erdur Baker ile İyi Oluşu Desteklemek başlığıyla 12 Nisan akşamı çevrimiçi gerçekleştirildi. Öte yandan, depremden etkilenen bursiyerlere burs gönüllüleri atadık. Daha önce depremin ilk günlerinde pek çoğuyla iletişime geçmiştik. Bu kez de nasıl ve nerede olduklarını sormak, dayanışma ruhunu, her türlü ihtiyaçlarında yanlarında olduğumuzu hissettirmek için aramalara başladık. Ayrıca, durumu özel olan bursiyerleri elimizden geldiğince saptayarak gönüllü psikolog desteği ile iyi oluşlarını desteklemeye çalışıyoruz.

Acil Tasarım Stüdyosu, 6 Şubat depremlerinin hemen ardından ODTÜ Mimarlık Fakültesi bünyesinde öğrenci, mezun ve akademisyenlerin hayata geçirdiği bir sivil oluşum. Kendiliğinden bir hareket olması bakımından sivil toplumun güçlenmesi anlamında çok değerli olduğunu düşünüyoruz. ODTÜMİST de ilgili çalışmaları desteklemek ve yurt dışından finansman desteği sağlamak konusunda bu projede aktif olarak rol almakta.

ODTÜ Mimarlık Fakültesinde hayata geçirilen Acil Tasarım Stüdyosu, 6 Şubat Depremlerinin hemen ardından geçici barınma ve birincil öncelikli fiziksel ihtiyaç üniteleri için alternatif çözümler tasarlamak ve üretmek; yaşanabilir, sürdürülebilir hızlı ve etkili tasarım önerileri geliştirmek; geri dönüşüm, ileri dönüşüm, biyobazlı malzemeler ve atıklar gibi alternatif malzemeler kullanmak amacıyla yola çıktı. Afet bölgesindeki geçici barınma problemine alternatif malzemeler ve yapım teknikleri ile arayışlar sürerken ünlü Japon mimar Shigeru Ban'in kurmuş olduğu Shigeru Ban Architects ve Voluntary Architects' Network ile iş birliği sağlandı. Saatler içerisinde kuruluma imkan veren ve Ukrayna'da da uygulanmış olan kağıt masura ev prototipinin üretimi için harekete geçildi. Üretim aşamasında çoğunluğu öğrencilerden oluşan gönüllü ordusu bir araya geldi. ODTÜMİST tarafından sağlanan fonlarla satın alınan malzemeler ile Fakülte atölyelerinde zemin, duvar ve çatı panelleri ile tüm yapı elemanları ve yalıtım parçaları üretilerek kağıt masura ev prototipi hazır hale getirildi. 3 Mayıs'ta ODTÜ Mİmarlık Fakültesinde Shigeru Ban'in katılımı ile gerçekleştirilen Mimari Çalışmaların ve Sosyal Katkıların Dengelenmesi konulu sunumunun ardından Kağıt Masura Ev Prototipinin açılış töreni yapıldı. Törenin ardından Kağıt Masura Ev Prototipi kısa sürede sökülerek 4 Mayıs’ta Hatay’ın Bohşin İlkokulu bahçesinde alternatif yapı çözümü olarak birkaç saat içerisinde “Akıl Oyunları” sınıfı olarak kurularak kullanıma sunuldu.

ODTÜ Mimarlık Fakültesinde çalışmalarını sürdüren Acil Tasarım Stüdyosu tuvalet, çadır ve ahşap yapı konularında da çalışmalara başladı. Tuvalet konusunda aciliyet, hijyen ve mahremiyet açıklarının olduğunun tespitinin ardından vidasız ve menteşesiz, levhalar üst üste kütleler halinde yığılabileceğinden tırlarda çok sayıda taşınabilecek ve levhaların birbirine geçmesiyle kolayca kurulabilecek bir tuvaletin tasarımına önem verildi ve prototipi de üretildi. PPRC Boru, muşamba, dirsek parçaları ve ip malzeme kullanılarak düşük maliyetle alternatif çadır prototipi de üretildi. Konteyner veya çelik konstrüksüyon gibi kalıcı konutların ulaşımının zor olduğu dağ köyleri için, afet sonrası kısa ve orta vadede kullanılabilecek yapılara bir alternatif geliştirildi. Bu kapsamda, afet evleri gibi uzun süreli barınma ihtiyacının gerektirdiği temel şartları taşıyabilecek barınma ünitesi olacak ahşap yapıların prototiplerinin üretimine başlandı. Çadır prototipi üretimi sonrasında gerek maliyetin beklenenden yüksek olması gerekse içerisinde ısıtma olanaklarının olmaması, çabuk tutuşabilen bir malzeme olması vb. nedenlerle seri üretimin uygun olmayacağı sonucuna varıldı. Tuvalet kabininin seri üretimi halen değerlendiriliyor. Ahşap Yapı ise henüz prototip üretim aşamasında. Ahşap yapıda seri üretimin söz konusu olması bekleniyor.

Deprem, sel gibi felaketleri önleyemeyeceğimizi biliyoruz. Ancak, afetlerden böylesine etkilenmeyecek, sağlam bir yapı stoğuna kavuşmamız konusunda da ODTÜ bileşenlerinin azmine ve çalışma disiplinine güveniyoruz. Yaşanılanların bu topraklardaki son felaket olması dileğiyle…